Ali Adıgüzel: “Nitelikli projeler üretilmeli”

-Kendinizden bahseder misiniz?

1972 Elâzığ Maden doğumluyum. 1991 yılında Ankara Üniversitesi Çankırı Meslek Yüksekokulu İnşaat Bölümü’nü, 1999 yılında Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat bölümünü bitirdim.

Saha Mühendisi olarak başladığım meslek hayatımın 1991-1998 yılları arasında, Gaziantep Büyükşehir Belediye Hizmet Binası, Halı Sarayı, Yüzüncü Yıl Atatürk Kültür parkı inşaatı gibi birçok başarılı projeye imza attıktan sonra 1999 yılında kendi şahıs firmam ile müteahhitlik sektörüne giriş yaptım. “2001 yılında bir aile şirketi olarak kurduğumuz Adıgüzeller İnşaat firmasıyla 20 yılı aşkın bir süredir ülkemizin çeşitli illerinde kamuya ait okul, üniversite binaları, spor salonu, hastane binaları dışında; fabrika ve özel konut inşaatları gibi nitelikli projeleri tamamladık. “

Hala Toplu konut İdaresi tarafında ihale edilmiş Gaziantep Kuzeyşehir 646 Konut, Karaman 364 Konut ve Cami, Balıkesir 3. Etap 576 Konut, 2 okul ve 1 Cami inşaatı olarak kamuya taahhüt işlerimiz devam etmektedir. Kamu işlerinin yanı sıra Gaziantep ilimizde özel sektöre de konut üretimine devam etmekteyiz.

Bugüne kadar birçok sivil toplum kuruluşunda görev aldım. 4 yıl boyunca Gaziantep Yapı Tekniker ve Teknisyenleri Derneği Şube Başkanlığı yaptım. MÜSİAD Gaziantep Şubesi’nde 2 yıl İnşaat sektör Kurulu başkanlığı, 4 yıl boyunca MÜSİAD Gaziantep Şubesi Sektör Kurullarından sorumlu başkan yardımcısı olarak görev yaptım.2022 yılında; ülkemizde kamuya iş yapan yüklenicileri ve bunlara hizmet veren iş insanlarını bir çatı altında toplayan Kamu Müteahhitleri ve İş İnsanları Derneği olan KAMİAD’ın ilk Kurucu Genel Başkanı olarak seçildim ve halen bu göreve devam etmekteyim. Evli ve 5 çocuk babasıyım.

-KAMİAD nedir? Ne zaman ve nasıl kuruldu? Bize bundan bahseder misiniz?

Kamu Müteahhitleri ve İş İnsanları Derneği kısa adı KAMİAD, ülkemiz ekonomisinin gelişimi ve Avrupa Birliği standartlarına ulaşma noktasında bugüne kadar yapılmış ve yapılmaya devam edecek kamu yatırımlarının; kamu kaynaklarının ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılarak devamının sağlanması için, 27 Haziran 2022 tarihinde Türkiye’nin 7 Coğrafi Bölgesinde Kamuya İş Yapan Yüklenici Firma Sahibi 15 Kurucu Üye İş İnsanı tarafından kurulmuştur.

KAMİAD, aslında son bir yıldır kamu yararına ve kamu müteahhitleri adına fiilen faaliyetlerde bulunan gayrı resmi bir sosyal medya platformu olan Kamu Müteahhitleri Platformu’nun yasal bir zeminde vücut bulmuş halidir. Covid-19 pandemisi devam ederken meydana gelen tedarik zincirlerindeki kırılmalar ve döviz kurundaki dalgalanmalarla birlikte artan enerji fiyatlarının da etkisiyle inşaat maliyetlerinde tarihte görülmemiş artışlar yaşandı. Kamuya sabit fiyatlarla veya düşük fiyat farklarıyla iş yapmaya çalışan kamu müteahhitleri hareket etme kabiliyetini yitirdi. İflasla karşı karşıya kalan binlerce yüklenici firma sahipleri sosyal medya aracılığıyla bir platform kurdular. Bizler de bu platformun kurucuları olarak; başta Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve bağlı odaları, siyasi parti genel merkezlerini, ilgili bakanlıkları ziyaret ederek yüklenici firmalarımızın yaşadığı sorunları ve çözüm yollarımızı anlatmaya gayret ettik. Bu çabalarımız ile taahhüt sektörüne can suyu olacak 2 (iki) adet yasa değişikliğinin de mimarları olarak anıldık. Daha sonra ülkemizin 81 ilinde iş yapan kamu müteahhitlerimizin yoğun ısrarı ve isteği ile Ankara merkezli Kamu Müteahhitleri ve İş İnsanları Derneği’ni kurduk.

-Müteahhit denince akla en başta hep inşaat sektörü gelir, KAMİAD hangi sektörleri temsil ediyor? Üyelerine avantajları nelerdir?

Müteahhit kelime anlamı itibariyle taahhüt eden anlamına gelmektedir. Bir işi ya da hizmeti belli bir süre zarfında yapmayı

Taahhüt eden kişi ya da tüzel kişiliğe Müteahhit denir. Zaten ülkemizde yürürlükte olan 4734 Sayılı Kanun, müteahhitlik sınıflandırmasını a) Mal, b) Hizmet, c) Yapım olarak üçe ayırmaktadır. Yani kamuya akaryakıt, gıda, elbise v.b her türlü malı temin etmeyi taahhüt eden de Güvenlik ve temizlik hizmeti sağlayan da, bina, okul, cami inşaatı yapanın da adı müteahhit olup derneğimize kayıt olabiliyor. Kamu Müteahhitleri Derneği ve İş İnsanları Derneği yani kısa adıyla KAMİAD, bu yönü ile ülkemizde ilk defa adına müteahhit denilen ve kamuya mal, hizmet ve yapım işi ile iştigal eden tüm insanları bir çatı altında toplamaktadır.

KAMİAD; müteahhit dışında, alt yüklenici ve tedarikçileri de bir araya getirerek, Türkiye’nin en büyük sivil toplum kuruluşlarından biri olmayı hedeflemektedir.

-KAMİAD Üyelerinin ayrıcalıkları nelerdir?

-Kamu Müteahhitleri ve İş İnsanları Derneği, genel olarak üyelerinin ihtiyacına göre her sektör için farklı projeler geliştirerek; işletmelerin yanında olur.

-Üyelerine özel ayrıcalıklar sunarak; yurt içi ve yurt dışı projelerinde malzeme tedarikinden, projelerde kullanılan her türlü araç ve gereçleriyle birlikte sigortalanmasına kadar yapılacak iş birlikleri sayesinde üyelerinin KAMİAD avantajlarından faydalanmalarını sağlar.

-Başta Kamu İhale Mevzuatı olmak üzere sektörleri yakından ilgilendiren yasal düzenlemelerin uzman görüşü ile yorumlanarak, üyelerinin bilgi sahibi olacağı dijital bir alt yapı oluşturulması, duyuruların yapılması, bunlarla ilgili kurumlarla birlikte eğitim verilmesini sağlar. (Mevzuat Bilgi Sistemi)

-Üyelere yönelik hukuk ve bilgi alma birimi oluşturulması, danışmanlık hizmetlerinin sunulması ve hukuk bürolarına erişiminde kolaylık sağlar. (Hukuk Müşavirliği)

-Kamuoyuna fayda sağlayacak her türlü gündemin veya taleplerin, devletin en üst makamlarına ve yetkili mercilere iletilmesini sağlar.

-Alt sektör temsilcisi (Alt Yüklenici) bilgi havuzu oluşturarak üyelerinin en doğru ve en güvenilir çözüm ortağı iş partnerleriyle çalışmalarını sağlar,

-Gaziantep İnşaat sektörü hakkında neler söylemek istersiniz?

Gaziantep yoğun göç alan bir kent olduğu için inşaat sektöründe doğudan gelen çok fazla inşaat yatırımcısı var. Tabi bu sektöre girişin çok kolay olması ve ‘‘Her Türk Müteahhit doğar’’ sözünün de etkisiyle durum böyle.

Şehirde arsa fiyatlarının çok yüksek olması, inşaat yapanların hesap bilmeden yüksek kat karşılığı oranlarla sözleşme yapması ve şehir insanının fazlaca gayrimenkul düşkünü olması sonucunda; maalesef ülkemizdeki en yüksek gayrimenkul fiyatları neredeyse şehrimizde oluşmakta. Geçmişte alternatif imar alanlarının geç açılması da bu durumu tetiklemiş oldu. Bu şehirde müteahhitlik yapanların çok kazandığı anlamının düşünülmesi çok yanlış. Tam tersine diğer şehirlerde arsa ve arazi çok daha uygun olduğu için bizim şehrimizdekilerden daha yüksek kâr marjı ile çalışmaktalar.

-Türkiye genelinde diğer illerimizle Gaziantep’i karşılaştırırsak sektörünüzde avantajları ve dezavantajları neler olarak sıralarsınız?

Arazi fiyatlarındaki yüksek fiyatlar nedeniyle Gaziantep’teki emlak fiyatları, İstanbul ile yarışıyor. Bu durum; şehrimize tayini çıkan memur ve şehrimizde yaşayan dar gelirli için büyük handikap oluşturuyor. Bu nedenle Gaziantep ili, memurların tayin olmak istemediği bir şehir haline geliyor. Lüks konutta satış sıkıntısı olmasa da ekonomik daireler için satışlar istenilen seviyede değil. Müteahhit çok uzun vadeli satış yapamadığı, vatandaşın da alım gücü düşük olması nedeniyle bu alandaki konut üretiminde sıkıntı yaşanmakta. Halbuki halkın en ihtiyaç duyduğu konut tipi bu alanda gerekli. Özel sektör eliyle konut sahibi olamayan vatandaşın tek umudu Devletimiz tarafından yapılan toplu konut inşaatları. Bu nedenle Tolu Konut İdaresi tarafından uzun vadeli fiyatlarla yapılacak evlere çok ihtiyaç olduğunu düşünmekteyim.

-Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından müjdelenen 250.000 konut projesi için Gaziantep özelinde neler söylemek istersiniz?

Öncelikle bu adımı fazlasıyla desteklemekteyim. Hatta sosyal konut üretiminin bizim gibi nüfusu hızlıca artan bir ülkede daimî bir devlet politikası olarak ele alınmasını ve düşük faizle vatandaşın konut ihtiyacının sağlanmasının, bir zorunluluk olduğunu düşünüyorum.

Ancak son dört yılda emtia fiyatlarının artması, pandemi sonrası tedarik zincirinde yaşanan bozulmalar, ülkemizde döviz kurlarında yaşanan anormal kur artışlarıyla birlikte Rusya ile Ukrayna arasında çıkan savaş ve sonrasında enerji fiyatlarındaki korkunç derecede oluşan yükselişler sonucunda inşaat malzemelerindeki fiyat artışları yüzde 500 leri bulmuştur. Bu da kamuya iş yapan müteahhitlerin bir kısmını batırmış, bir kısmını da korkunç zararlar ile baş başa bırakmıştır. Bu nedenle ülkemizde kamuya iş yapan yüklenicilerin durumu çok perişan. Önceki yıllarda iş almış müteahhitler, devletimizden şartsız tasfiye ve fiyat farkı beklemektedir. Dolayısıyla bu miktarda konutun ihalesini yapmak için öncelikle bu firmaların taleplerinin karşılanması gerekmektedir.

Sonrasında bu kadar yüksek enflasyon ortamında iş alacak müteahhitlere adil bir fiyat farkı mekanizması ile bir tür koruma sağlanmalı. İhalelerden yasaklanan firmaların son birkaç yıldaki aşırı ‘’İfa güçlüğü’’ durumu göz önüne alınarak affedilip, mesleki hakkı yeniden tanınmalı ve böylece ihalelerde yeniden rekabet ortamı tesis edilmelidir. 2022 yılı başından itibaren 3 kez Birim fiyatlar arttırılmasına rağmen binlerce ihale fiyat artışları nedeniyle (yüklenicilerin idare tarafından hazırlanan yaklaşık maliyetin üzerinde fiyat vermesi nedeniyle) iptal edilmiştir. Bu devletimiz için hem zaman kaybıdır hem de milyonlarca liranın çöpe atılmasıdır.

Sonuç olarak 250.000 konutu yapabilecek firmalara can suyu verilmeden bu projenin başarıya ulaşabileceğini düşünmüyorum. Siyaset benim işim değil ama bu sayıda konutu yapabilmek çok büyük bir emek, özveri ve çalışma disiplini ister. Proje başarılı olursa hakikaten büyük bir iş başarmış oluruz.

-Son olarak dergimiz aracılığıyla İnşaat Sektöründe Mühendis, Mimar ve Müteahhit adaylarına tavsiyeleriniz nelerdir?

Bu mesleğe yeni giriş yapacak inşaat mühendisi ve mimarlara tavsiyem; yalnızca özel sektördeki inşaat yapan firmalarda ya da kamuda çalışmayı öngören bir kariyer planlaması yapmamalarıdır. İnşaat sektöründe çalışan büyük firmalara hizmet verecek nitelikli alt yüklenici ve taşeron firmalara çok ihtiyaç duyulmakta. Alt Yüklenici firmalarda bir müddet iş öğrendikten sonra kendi işlerini kurma yolunu seçsinler. Kamuya taahhüt işi yapmayı hiçbir meslektaşıma önermiyorum. Çünkü ülkemizde kamu müteahhitliğinin saygın bir meslek haline gelmesi için daha çok uzun bir zamana ihtiyaç var. Sadece maddi imkanları iyi meslektaşlarımızın, özel taahhüt inşaatları yaparak kendilerini ispat edebilme şansları var. Bu nedenle gücü olanlara bu alanda çalışmalarını ve nitelikli projeler yapmalarını tavsiye ederim.

Ali Sabancı : İyi olun , iz bırakın