Evlatlara ramazan ve ramazan bayramı tavsiyeleri
Ramazan eşnen dostnan yaşanır.Önce küçükler büyüklere gündüz gider,ramazanın heyrli olsun,Allah her sen bu zamanlara çıkarsın der,o da seninki de bilece olsun,ömrün uzun olsun der.Hal hatır sorulur,hayırlaşılır,dua alınır.
Sonra ramazanda eve iftara davet edileceklerin hesabı, listesi yapılır.Evvel yakın akrabalardan,ana baba,kaynana kayınbaba ,ammi hala gibi yakınlar çağrılır,birkaç gün evvelden filanca gün sizi iftara bekliyoruz diye haber verilir.
Davette Allah ne kısmet ettiyse yenilir,sofrada halep kahgesi,meyan şerbeti ve oruç açmaya birkaç tane hurma,kuru üzüm bulundurulur.Öyle çok şatafatlı paklavalı,yuvalamalı yapman gerek değil.halınız neyi götürürse odur sofranız.Kendini zorlama maksat hatır almadır.
Haa,hava yapıp ceh gıcık da edeceksen misafirini lokantaya davet eder bi etek para verirsin o başka.Çoluk çocuğun da bunu gelenek beller o da ev bark sahibi olduğunda evine değil lokantaya çağırır,sen de bişey deyemezsin.
Ramazan ayı ibadet ayıdır.Sadece oruç tutmak kafi gelmez.Namazını da kılmalısın. Hele,hele terabaha ( teravih) elinden geldiğince gitmelisin.Camiye çoluk,çocukla gitmek lazım.Çocuklar bu kültürü de almalı,eğer mümkün olursa da her gün eski mahallelerde ayrı bir camiye gidersen daha da şahane olur.Terabah çıkışında uşaklara tatlı,dondurma filan alırsın; bellerler ileride böyüdükleri zaman kendileri de çocuklarına aynısını yaparlar. Tabii ki bu ayda verilmesi gereken fitireyi ve hesapladığın zekatın da önemli bir kısmını vermeli ,bunları gösteriş haline getirmeden biraz hıs yapmalı,verdiğin adamın gururunu incitmemeli ,nesline de bunu öğretmelisin.
Ramazanda avrada uşaklara eziyet edilmez,densiz uşak gibi ben şunu yirim ,şunu yemem denmez,evde ne pişirdilerse eyvallah denir.Amma eve de gelirken kahgeni,şerbetini alır gedersin.Marifetliysen hanım ne yapmışsa yapmış, sen de yanına iki sıkım çiğköfte yaparsın.Noluy derse de uşaklar yeen seviy de onun uçun yapıym dersin.
İşin müsaitse ikindiynden sonra orucunu gezdirirsin.Gerek gereksiz öteberi alırsın,çarşıda sokakta eşi dostu görürsün,marhabalaşırsın.Alışveriş edersin amma esnafa oruç ağız eziyet etmezsin,ağzını yumar işine gelirse alırsın ,işine gelmezse heyrli işler der savışır gedersin.
Ramazanın on beşinde muhakkak ya davete gedersin,ya da sen ve iftara davet edersin.Diğer günlerde uydurur,irmik havlası,pisik daş.a alsan bile yarı ramazanda paklava almalısın.”Ramazan geldi hoş geldi,paklava sinisi boş geldi” olmaz.
Orucunu tut,namazını kıl,zekatını fitireni ver Allah ramazanını hayırlı etsin.
Geldik ramazan bayramına ;
Önce bayram namazı.Hutbe dinlemeden çıkma.Namaz sonrası camini içinde tanıdık,tanımadık denk geldiğinle bayramlaşırsın.
Öyle selam verip geçme en azından tokalaş.
-“Ooo Hösüyn ammi,Bayram Dayı ,bayramın mibarek olsun”,der ve elini öpersin.
Küçüklerin yanaklarından,büyüklerin ellerinden öpersin.Taydaşlarınla öpüşürsün ama öyle keçi toslaşması gibi değil.Örfümüze ananemize uygun olarak.
Sonra eve gel. Evvel evdekilerle bayramlaş,hala uyuyan varsa uyandır.
-“Kalkın bugün bayram “ de uyandır,elini öptür,bayramlarını mübarekle.
Şimdi çocuklara para verilmez.O bayramlıkları giydikten sonra !
Hanımını,çocuklarını al yallah mezarlığa.
Ananın babanın mezarında birer Fatiha oku,biliyorsan Yasin oku,daha iyi.Sonra birlikte yakın akraba,hısım,arkadaş bildiğin mezarlara da uğra.Çocukların mezarlıktaki yerleri öğrensin.Dolaşırken orada yatanlar hakkında küçük anıların varsa anlat,anlat ki çocuğun aklında mezar yeriyle birlikte küçük anılar,bilgiler de kalsın.Eve gelirken taze biber ve tırnaklı ekmek al.
Bir garibanı evine Bayram yuvalamasına davet etmişsen şahane olur.Onlar da gelsin.Sofraya beraber oturun.Güle yala yemeğinizi yeyin.Misafirlerin çocuklarına bayram harçlıklarını ver.
Hayırlı bayramlarınız olsun.
Bir gün evvel mezar ziyaretini yaptıysan iyi.Yoksa iş şaşar,gecikirsin.
Kurbanlığı,kasabı aldıysan;yallah eve ya da nerede keseceksen oraya.Evden teşt,amadan,leğen,sepet ne bulduysan getir.Kasaba vekalet ver.Kesebilirsen hiç değilse bıçağı sen at.Kasaba
-Usta evvel ciğerini ver hele bize, biz başlayalım yavaş yavaş dersin.
Oğlanı ekmeğe salarsın.Hanım piybazı,turpu,tereyi,biberi,ayranı hazır etmiştir.
Hemen ataşı gaymeye başla.Anca yetişir.
Ciğeri doğra,sapla,pişir.Evvel kasaba ve şallaana dürüm et ver.Çoluk,çocuk,eş dost başlasın yemeye.Ne kadar misafir bulursan o kadar iyi.Sen neşelenirsin.
Kasaba
-Usta acı kibar pay et de.
Kelleyi yüzdür.Karnı deş,mumbarı boşalt, kabaca yıka.Mumbarı,kelleyi,ayakları,karnını bir kaba koy.Hanım sonra halleder.
Kasaba eline sağlık ağa de parasını ver sav.Derisini,bağırsağını verme,satma da.Ver bir fakire satsın parasını cebine koysun.
Kebap faslı yavaş,yavaş biter.Gelenlerden başlayarak.Etleri vermeye başla.İçlerine birer parça kuyruk koymayı unutma.Sonra otur,şu Aşe Bacıya,su Deli Ömergile,şu haleplilere de poşetle.Üstlerine adlarını yaz,karıştırırsın.Arabanın arkasına büyük bir leğen koy.İçine payları doldur.Elini ayağını yıka.Dağıtmaya başla.Gittiğin yerde öyle kapıdan verip te kaçma.Hal,hatır sor.Bir ihtiyaç var mı,hısım akraba ne alemde anla. Dağıtımı bitir eve gel.Eve ayıracağın eti serin bir yere as,onu ertesi gün ayarlarsın,acelesi yok.
Eve çık,yoruldun ama yüzün güleç olsun.Banyonu yap çamaşırını,üstünü başını değiştir.Hanım çay demlemiştir.Çayını efendi gibi iç.Biraz mızgan.Akşama,küçüksen el öpmeye gideceksin,büyüksen el öpmeye gelecekler olur.Şekerini,kolonyanı hazırla.Kurban bayramının birinci günü mühim.Onu hallettin ya ertesi günü artık ramazan bayramı gibi olur,kolay.Bayramın mübarek olsun,gözlerinizden öpüyorum.
