İşsizliğin yoğun olduğu dönemlerde veya yerlerde doğrudan veya yüklenici eli ile toplum yararına bir iş ya da hizmetin gerçekleştirilmesi yoluyla özellikle istihdamında zorluk çekilen işsizlerin çalışma alışkanlık ve disiplininden uzaklaşmalarını engelleyerek işgücü piyasasına uyumlarını gerçekleştirmek ve bunlara geçici gelir desteği sağlamak amacıyla İŞKUR tarafından uygulanan programlardır.
Katılım Şartları ve Katılımcıların Seçilmesi
Her programın niteliğine göre bu yöntemlerden hangisinin kullanılacağı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü tarafından belirlenir. Bu yöntemler: Noter kurası yöntemi, liste yöntemi, yüzde seksen noter kurası, yüzde yirmi liste yöntemidir.
İstihdamında güçlük çekilen gruplar( kadınlar, 35 yaş üstü bireyler, engelliler, eski hükümlüler, terörle mücadelede malul sayılmayacak şekilde yaralananlardır.)katılımcı seçiminde öncelikli olarak değerlendirilir.
TYP’nin başvuru süresi sona erdikten sonra yeni katılımcı başvurusu alınamaz. 2017 yılında, TYP katılımcı seçiminde hakkaniyetin ve toplumsal huzurun sağlanması adına ‘’ başvuru başlangıç tarihi aynı olan TYP’lere Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre(ADNKS) aynı adreste ikamet eden kişilerden yalnızca birinin katılabileceği’’ ve ‘’ADNKS’ye göre aynı adreste oturanların, programa başvuru yapılan tarih dikkate alınarak gelir getirici bir işte çalışma sonucu elde ettikleri toplam kazançlarının net asgari ücretin üç katını aşması halinde söz konusu adreste oturan kişilerin TYP’ye katılamayacağı’’ yönünde de düzenlemeler getirilmiştir.
TYP’nin Uygulandığı Alanlar
Çevre temizliği, Kamusal altyapının yenilenmesi, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi okullarda çevre düzenlemesi, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda bakım onarım ve temizlik işleri yapılması, Restorasyon tarihi ve kültürel mirasın korunması, ağaçlandırma, park düzenlemeleri, vadi ve dere ıslahı son olarak erozyon engelleme çalışmaları gibi alanlarda uygulanmaktadır.
Typ Uygulama Süresi, Haftalık Çalışma Süresi ve Yapılan Ödemeler
TYP uygulama süresi, her bir program için en fazla 9 aydır. 27.09.2017’de, 01.01.2018’den itibaren başlangıçta sözleşmede belirlenen TYP süresinin sonradan uzatılamayacağına dair hüküm getirilmiştir. TYP’de haftalık çalışma süresi kırk beş saattir. TYP’de katılımcılara yapılan ödemeler ise asgari ücret(2.020,59 TL) , vergi ve sosyal güvenlik prim giderleri(921,26 TL).
TYP’den Yararlanamayacaklar
İŞKUR tarafından düzenlenen bir kurs veya programdan(girişimcilik eğitim programı ve çalışanların mesleki eğitimi hariç) yararlanmış olan işsiz 6 ay geçmeden TYP’ye başvuramaz. Mazeretsiz olarak TYP’den ayrılanlar veya kendi kusuru nedeniyle ilişiği kesilenler, son yararlanma tarihi üzerinden 24 ay geçmedikçe yeni bir TYP’ye başvuramaz. Yararlandığı TYP bittikten sonra kurum tarafından teklif edilen niteliklerine uygun en az üç iş teklifini mazeretsiz olarak kabul etmeyenler, son yararlanma tarihi üzerinde 24 ay geçmedikçe yeni bir TYP’ye başvuramaz. Herhangi bir kurs ya da programa katılmama yönünde yaptırım uygulanan kursiyer veya katılımcı yaptırım süresince TYP’den de yararlanamaz. Devam ettiği bir TYP ile mazeretli ya da mazeretsiz ilişiği kesilen katılımcı aynı TYP’ye tekrar katılamaz.
