Hepimiz zaman zaman farklı sebeplerle karın ağrısı, şişkinlik, hazımsızlık gibi şikayetler yaşarız. Kimi zaman sorun yediklerimizdedir, kimi zaman enfeksiyona bağlıdır, kimi zaman da iç organlarımızdan kaynaklanır. Huzursuz bağırsak sendromu (irritable bağırsak sendromu), bu sebeplerin başında gelmektedir. Öldürmeyen ancak süründüren kronik bu rahatsızlık yediklerimizden, günlük streslerimizden etkilenmektedir.
Toplumun %10 -20’sinde görülmekte olan bu sendrom, karın ağrısıyla doktora başvuran hastalarımızın büyük kısmını oluşturmaktadır. Kadınlarda daha sık görülür. Karın ağrısının yanında hastalar dışkılama alışkanlığında değişiklik olduğundan, karında şişkinlik ve gerginlikten şikayet ederler. Kadın hastalar “arkadaşlarımlarım hamile misin diye soruyor” diye şikayetini dile getirir. Dışkılama alışkanlığında değişiklik hastadan hastaya değişmektedir. Kimi hastada kabızlık vardır, dışkının şeklinde ve dışkı kalınlığında değişiklikler olur. Kimi hastada ise ishal ön plandadır. Bazı hastalar da ise bazen kabızlık bazen ishal durumu görülebilir.
Ağrı, karında yaygındır daha çok karnın alt bölgelerinde olur. Dışkılama, yellenme yahut geğirme karın ağrısında kısmi rahatlama sağlayabilir. Şikayetler stresle, adet öncesi dönemlerde (premenstrüel sendrom), bazı gıdaları tükettikten sonra Fibromiyalji ile HBS birliktelik gösterebilmektedir.
İnternetten yahut şu an okuduğunuz bu yazı gibi yazılardan kendimize tanı koymamız uygun değil. Bu nedenle şikayeti olanlar hekime başvurmalıdırlar. Peki huzursuz bağırsak sendromu tanısı konduysa şikayetlerimizin geçmesi yahut hafiflemesi için neler yapabiliriz?
BESLENME ÖNERİLERİ
-Liften zengin beslenin. Posalı yiyecekleri tercih edin bunun yanında hekiminiz önerdiği lif takviyelerini de kullanabilirsiniz.
-Kabızlık ön planda olan hastalarda su tüketimini arttırmak fayda sağlayabilir.
-Kafeinden kaçınmak kaygıyı ve şikayetleri azaltabilir.
-Baklagillerden kaçınmak gaz – şişkinlik şikayetlerinizi azaltabilir.
Laktoz/fruktoz içeren gıdalar şikayetleri arttırabilir. Laktoz süt ve süt ürünlerinde bulunur, früktoz ise meyve şekeridir.
Meyveli/şekerli soda, dondurulmuş atıştırmalıklar, meyveli yoğurtlar, salata soslar, konserve meyve, meyve suları, hızlı pişirilen tek öğünlük kutu yiyecekler, diyet bisküviler, kahvaltı gevreği, fırından alınan unlu mamuller, soslar ve çeşniler, şekerli meşrubatlarda çok miktarda bulunmaktadır.
BS’de fermente olarak şikayetleri artıran bu gıdaların kısıtlandığı diyete FODMAP (fermente olabilen oligosakkaritler, disakkaritler, monosakkaritler ve polioller) diyeti denmektedir. Burada bir noktaya da dikkat çekmek istiyorum. Düşük FODMAP diyetinde hastanın buğday, arpa, çavdar gibi tahılları tüketmemesi istenir. Bunlar aynı zamanda glüten içeren tahıllardır. Son zamanlarda glütensiz diyet herkese önerilmekte ve glütensiz beslenmenin bizi daha sağlıklı yapacağı propagandası yapılmakta. Glutensiz beslenmenin bizi daha sağlıklı yapacağına dair bir kanıt yok. Aksine çölyak hastalığı olmadığı halde glütensiz beslenenlerin kanında kadmiyum, civa, kurşun gibi ağır metallerin daha yoğun bulunduğu saptanmıştır. Çölyak hastalığı olmayanların glütensiz beslenince gaz – şişkinlik gibi şikayetlerinin rahatladığını belirtmelerinin sebebi, buğday, çavdar yemeyerek kısmen de olsa düşük FODMAP diyeti yapmış olmalarıdır.
Glutensiz diyet ve eliminasyon diyeti, HBS hastalarına önerilmez. Plaseboya karşı üstünlükleri yoktur.
PROBİYOTİKLER
HBS’de kullanımına dair araştırmalar devam etmekle birlikte işe yaradığına dair sonuçlar mevcuttur.
RUHSAL BOZUKLUKLAR, STRES ŞİKAYETLERİ ETKİLİYOR
Huzursuz bağırsak sendromu olan hastalarda eşlik eden psikiyatrik durumlar olabilmektedir. Sıkıntı, üzüntü gibi stres durumları hastaların şikayetini arttırmaktadır. Ruhsal sıkıntıların tedavi edilmesi, hastanın bağırsağıyla ilgili şikayetlerini de azaltacaktır.
İLAÇ TEDAVİSİ
Hastaların durumuna göre medikal tedavi alternatifleri bulunmaktadır. Hastanın şikayetine, ek hastalıklarına, kullandığı diğer ilaçlara göre tedavisi hekimince düzenlenir.
Karnınızın ağrımadığı sağlıklı günler dilerim…
